Hoe leer ik houden van mijn stiefzoon?

Ze kijkt me verwachtingsvol aan als ze deze vraag aan me stelt. Ze vervolgt: “als hij binnenkomt, groeit mijn spanning. Alles wat hij doet registreer ik. Of hij nu stilzit, of door de kamer loopt of naar zijn eigen kamer gaat, ik weet waar hij is, ik weet wat hij doet en ik sta voortdurend op scherp. En ik voel ook dat ik dat alles afkeur. Of hij nu loopt, staat, stil is of praat, niets is goed. Dat ligt aan mij, dat weet ik, maar het zou de wereld zoveel makkelijker maken als ik niet zo op hem gefocust ben, als ik hem gewoon kon zien voor wie hij was, een jongen van 12, die hier ook maar de helft van de tijd woont, omdat ik samenwoon met zijn vader.” Dus: hoe kan ik van mijn stiefzoon leren houden?

Verwachtingen en aannames

De vrouw tegenover me kan het helder verwoorden, ze verwijt het niemand, behalve zichzelf en tegelijk legt ze de lat voor zichzelf erg hoog. “Waarom zou je moeten houden van je stiefzoon?” vraag ik haar. Haar antwoord is snel. “Als ik van hem zou houden, dan zou ik niet zoveel last van hem hebben”. Hoe weet je dat? “Omdat ik geen last heb van mijn partner en ook niet van mijn eigen dochter’.

Het is een mooie aanname: omdat ik geen last heb van de mensen van wie ik houd, wil ik houden van de mensen van wie ik last heb. Ergens heeft deze vrouw natuurlijk gelijk. Als ze van haar stiefzoon zou houden, dan zou ze waarschijnlijk minder gespannen zijn in zijn aanwezigheid. Alleen veroorzaakt nu het feit dat ze dénkt dat ze van hem moet houden, wel een heleboel spanning!

Stiefkind is bonus

Ik leg haar uit dat er verschillen in relaties zijn. “Als je goed met elkaar kan opschieten, is dat een bonus, geen vanzelfsprekendheid. De relatie met je stiefzoon is er een die anders is dan de partner- of bloedband en daar mag je ook anders mee omgaan. Je hoeft bijvoorbeeld niet van hem te houden.”
“Wat zou het voor jou betekenen als je zelf mag bedenken hoe de relatie met je stiefzoon eruit zou mogen zien?” Het blijkt een emotioneel beladen vraag. Pas na de tranen kan ze haar verbeelding de vrije loop laten en ik schrijf een heel bord vol met ideeën op, van heel gek tot uiterst bruikbaar. Als alles mag, dan kan er opeens veel.

Stiefzoon test

Aan het eind van het gesprek neemt ze twee serieuze opties mee om te gaan gebruiken. “Je hebt me een cadeau gegeven” zegt ze als ze weggaat. “Ik voel nu de vrijheid om te kiezen hoe ik met mijn stiefzoon om wil gaan en ik kijk er nu opeens naar uit dat hij komt. Dat is heel lang geleden!”.

Marjolein van der Linden, eigenaar van TAAAFEL: dé basis voor samengestelde gezinnen in Hilversum.